
Ας μιλήσουμε ανοιχτά για τη Διαφορετικότητα
Ταιριάζουμε τόσο πολύ, είμαστε ίδιοι – Malcolm Stevenson Forbes
Πόσες φορές δεν έχετε ακούσει αυτές τις λέξεις; Πόσες φορές όμως απ’ την άλλη δε σκεφτήκατε, ότι δεν μπορούμε να είμαστε ίδιοι με κάποιον άλλο. Σαφώς ταιριάζουμε με τους συνανθρώπους μας, τους φίλους μας, τον σύντροφο μας και γι’ αυτό επιλέγουμε να συναστρεφόμαστε μαζί τους. Άλλωστε, έχουμε πολλές φορές τον ίδιο τρόπο σκέψης, τις ίδιες αντιλήψεις και απόψεις, κοινές μνήμες και παράλληλη ζωή, αλλά δεν είμαστε ίδιοι. Είμαστε διαφορετικοί.
Εάν προσπαθήσουμε να ορίσουμε την έννοια diversity – διαφορετικότητα θα δούμε ότι αναφέρεται σε μια κατάσταση κατά την οποία κατανοούμε, αποδεχόμαστε και προστατεύουμε την πολυμορφία των χαρακτηριστικών των ανθρώπων. Ο διαφορετικός πάντα για κάποιους θα είναι ο “άλλος”, ο “έτερος”, εκείνος που διαφέρει από τα κοινωνικώς αποδεκτά πρότυπα – όπως η εμφάνιση, η φυλή, η ηλικία, το κοινωνικό – οικονομικό του επίπεδο, αλλά και εκείνος που διαφέρει εξαιτίας μιας αναπηρίας, μιας ιδιομορφίας ή εκείνος που έχει διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις ή ακόμη και σεξουαλικό προσανατολισμό.
Κατά πόσο όμως αυτό είναι εφικτό; Αν παρατηρήσει κανείς τον κόσμο μας, θα δει ότι συμβαίνει το εξής παράδοξο: ενώ ζούμε κυριολεκτικά στο κόσμο της διαφορετικότητας και της ποικιλομορφίας, εν τούτοις, σε μεγάλο ποσοστό όχι μόνο δεν την αποδεχόμαστε, αλλά αρνούμαστε πεισματικά και να τη σεβαστούμε. Προσπαθούμε συνεχώς να τη συρρικνώσουμε στα πλαίσια της κοινωνικής ομοιομορφίας, ουσιαστικά στα στεγανά του μικρόκοσμού μας.

Ας μην γελιόμαστε. Το διαφορετικό άτομο αντιμετωπίζεται αρνητικά από τους γύρω του, συνήθως με μεγάλη επιφύλαξη προς το πρόσωπό του, με ανοικείωση και φυσικά βιώνοντας στο μεγαλείο της την απόρριψη από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Ουσιαστικά, ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τη διαφορετικότητα πηγάζει από την αίσθηση που έχουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας ως ανώτερα όντα.
Με αυτόν τον τρόπο, μεγεθύνουμε και γενικεύουμε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συνανθρώπων μας, με αποτέλεσμα να γινόμαστε φορείς προκαταλήψεων και στερεοτύπων. Έτσι, πολύ εύκολα στιγματίζουμε και κατατάσσουμε τους ανθρώπους σε κατηγορίες, δημιουργώντας την «εικόνα» του «ανάπηρου», του «ξένου», του «ιδιόμορφου» κ.ο.κ.

Το άτομο λοιπόν, εκτός από τις δυσκολίες με τις οποίες ενδεχομένως έρχεται αντιμέτωπο καθημερινά, λόγω της «δυσλειτουργίας» που παρουσιάζει, έχει να αντιμετωπίσει και το κοινωνικό στίγμα ή ακόμη και τον αποκλεισμό από την κοινωνία. Αποτέλεσμα της καθημερινής αρνητικής στάσης που δέχεται, είναι να επηρεάζεται βαθύτατα η αυτοπεποίθηση, η αυτοεκτίμησή του καθώς και ο ίδιος του ο αυτοσεβασμός.
Στην όλη αυτή τη κατάσταση που βιώνει το άτομο, τα Μ.Μ.Ε. και τα social media, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, διότι προβάλλουν μονίμως την εικόνα του άψογου ανθρώπου, του επιτυχημένου, του όμορφου, του αψεγάδιαστου. Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη παιδείας, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε θέματα που πραγματεύονται τη διαφορετικότητα.
Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε;
Ας δούμε τον άνθρωπο και όχι το «πρόβλημά» του, γιατί προτεραιότητα έχουν άλλα χαρακτηριστικά που διαθέτει, τα οποία και αξίζουν πραγματικά. Επιδιώξτε την ουσιαστική επαφή με τον «διαφορετικό», μια επαφή που έχει να προσφέρει πολύτιμες εμπειρίες και διδάγματα για όλη μας τη ζωή.